Simpsonowie, kultowy serial o dysfunkcyjnej rodzinie od lat na zmianę uważany jest za jedno z najważniejszych dzieł współczesnej popkultury i nic nie warta szmira. Do jakiegokolwiek obozu nie należysz, gwarantuję, że po przeczytaniu książki, o której chcę ci dzisiaj opowiedzieć, spojrzysz na tę kreskówkę zupełnie inaczej. Simpsonowie i ich matematyczne sekrety odkrywają tajemnice, o jakich nie śniło się twojemu nauczycielowi matematyki.

Ale po kolei. Simpsonowie i ich matematyczne sekrety to pozycja, która łączy świat seriali komediowych ze skomplikowanymi zagadnieniami królowej nauk. Brzmi dziwacznie? Tylko z początku, zanim okaże się, że animacja naszpikowana jest matematycznymi easter eggami. Wszystko dlatego, że scenariusze odcinką piszą w zasadzie wyłącznie... absolwenci kierunków matematycznych. I to na nie byle jakich uniwersytetach, bo m.in. Harvarda, Princeton czy Berkeley.

"Jaki związek mają obiady w stołówce z ciągiem Fibonacciego?
- Każdy obiad jest sumą dwóch poprzednich"

Panowie ci połączyli zamiłowanie do liczb z wyjątkowym poczuciem humoru, czego efektem jest jeden z najdłużej nadawanych w telewizji animowanych seriali komediowych. A że obie pasje są w nich równie silne, niemal każdy odcinek zawiera odniesienia do prostszych (liczba Pi) i trudniejszych (sabermetryka) zagadnień matematycznych.

Trudu zebrania, skatalogowania i opisania większości z nich w książce Simpsonowie i ich matematyczne sekrety podjął się Simon Singh, fizyk, autor książek i filmów popularnonaukowych, w tym pozycji dotyczących omawianego m.in. w książce twierdzenia Fermata. I jeśli książki mają duszę, to ta nie mogła sobie wymarzyć lepszego autora dla samej siebie.

Simon ma wszystko, czego potrzeba autorowi książki na wpół rozrywkowej, na wpół popularnonaukowej. Poczucie humoru i lekkie pióro, dzięki któremu przez książkę przechodzi się jak burza, duszę kolekcjonera, dzięki której czytacie suche matematyczne żarty w śródtytułach, umiejętność tłumaczenia nawet najbardziej skomplikowanych pojęć totalnym laikom (jak ja) i autentyczną pasję, która dosłownie bije z każdej strony.

Wchodzi całka oznaczona do pociągu... a tam nie jej przedział!

Jako, że autor jest w pierwszej kolejności naukowcem, a w drugiej fanem animacji, czytając Simpsonów i ich matematyczne sekrety, trzeba nastawić się na to, że znajdywanie easter eggów w serialu jest tylko pretekstem do opisywania matematycznych pojęć i twierdzeń. Czy to źle? O dziwo, absolutnie nie. Singh pokazuje tą najbardziej sexy część nauki. To warte poznania ciekawostki, które jednak nie zrobią z ciebie profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, za to pozwolą zabłysnąć na nerd-imprezie.

Dzięki książce dowiedziałam się między innymi, czym jest liczba wampirza, jak oblicza się liczbę Erdösa-Bacona (od Kevina Bacona ;)), jak kiedyś wyprowadzano liczbę Pi i dlaczego baseball to jedno z najbardziej fascynujących zagadnień współczesnej statystyki. Trochę mniej, lecz ciągle wystarczająco, o: powstaniu Simpsonów, ich historii, osobach zaangażowanych w projekt czy tym, jak tworzy się scenariusze sitcomów (m.in. czytając żarty na głos i szlifując tak długo, aż staną się naprawdę śmieszne - brzmi jak ciężka robota!).

Przyznam, że dawno nie ubawiłam się tak dobrze, jak przy Simpsonach... Chyba ostatnim razem czytając What If?. A i to niekoniecznie, bo Simpsonowie... dali mi autentyczną radość z odkrywania tajników dziedziny nauki, której szczerze nie cierpię. Niech o moim zachwycie świadczy fakt, że po każdym rozdziale streszczałam go Konkubentowi, opowiadając o twierdzeniach taksówkowych, wzorach naleśnikowych i innych zwariowanych cudownościach. Naprawdę, matematycy to najbardziej odklejone osoby na ziemi.

"Co będą robić matematycy w czasie świąt?
- Zadania z gwiazdką."

Książka autentycznie zaraża pasją i to nawet takiego zatwardziałego humanistę jak ja. I choć czasem zdarzy się trudniejsze pojęcie lub dwa, autor sam przyznaje, że można je bez uszczerbku dla całości pomijać. Co też z przyjemnością robiłam.

Tak sobie myślę, że Simpsonowie i ich matematyczne sekrety powinny być pozycją obowiązkową dla dzieciaków uczących się matematyki. Nie, nie dowiedzą się z niej więcej niż na zajęciach. Ale poznają i pokochają tą ciekawszą stronę matematyki, której znudzeni nauczyciele często pokazać nie potrafią. No i zdumieją się, jak wiele z niej znajdą w popularnym i lubianym serialu.

A w zasadzie - serialach. Bo o odniesieniach, niekoniecznie matematycznych, w... Futuramie traktuje druga część książki. Jakie to odniesienia? To już będziesz musiał sprawdzić sam!

Simpsonowie i ich matematyczne sekrety - wersja TL;DR

O czym mowa? Książka Simpsonowie i ich matematyczne sekrety autorstwa Simona Singha.

O czym to jest? O matematycznych easter eggach w serialu Simpsonowie i Futurama. A tak naprawdę to o matematyce.

Kim jest autor? Simon Singh, fizyk, popularyzator nauki, autor książek o Wielkim Wybuchu i Wielkim Twierdzeniu Fermata

Dla kogo ta książka? Dla fanów Simpsonów, ludzi lubiących czytać książki popularnonaukowe, fanów matematyki. A także dla humanistów, którzy myślą, że matematyka jest nudna.

Do czego podobna? Do What If?. Tylko przydatnej wiedzy jakby więcej.

Czy warto kupić? TAK!

Technikalia: Książka miała premierę we wrześniu, nakładem wydawnictwa Albatros. Szukajcie w dobrych księgarniach! :)

Za egzemplarz do recenzji dziękuję wydawnictwu Albatros